Kažu učenjaci da je hadis ili sunnet sve ono što se pripisuje Poslaniku, sallahu alejhi ve sellem, od riječi, djela, odobravanja šutnjom, tjelesnih i moralnih osobina…
Riječi hadisa su od Poslanika, sallahu alejhi ve sellem.
Sahih
Sahih hadis je hadis čiji je sened (lanac prenosilaca) spojen, a prenosi ga pravedan ravija (prenosilac) od njemu sličnog do kraja seneda, u kom nema šuzuza niti ‘illeta.
Sahih hadis ima pet uslova:
- Spojenost seneda, tj. da je svaki ravija (prenosilac) uzeo hadis od onog ko je prije njega, i tako od početka pa do kraja seneda.
- Pravednost ravije, tj. da je musliman, pametan i ne čini velike grijehe.
- Pouzdanost ravije, tj. da ima dobro pamćenje i da čuva knjigu u kojoj piše hadis.
- Da u hadisu nema šuzuza, a šaz znači da pouzdan ravija prenosi nešto što se suprotstavlja onome što je prenio ravija koji je pouzdaniji od njega.
- Da u hadisu nema ‘illeta, a ‘illet je skriveni razlog koji umanjuje valjanost hadisa iako vanjština hadisa upućuje na njegovu valjanost.
Hasen
To je hadis čiji je sened (lanac prenosilaca) spojen, kojeg prenose pravedne ravije kod kojih je, pa makar jednog od njih, pouzdanost slabija, i u kojem nema šuzuza niti ‘illeta.
Da'if
To je hadis koji nije na stepenu hasen hadisa gubljenjem jednog od njegovih uvjeta.
Šerijatski propis rada po da'if hadisu:
Mustehab je raditi po ovom hadisu ako se radi o hadisu koji govori o vrijednostima određenih dijela, uz tri uslova:
- da hadis nije jako slab,
- da hadis potpada pod šerijatsko pravilo po kome se radi,
- da se ne smatra, budući da se radi po njemu, da je vjerodostojan, nego da se radi po njemu uz predostrožnost.
Mevd'u
To je krivotvoreni i izmišljeni hadis koji se pripisuje Poslaniku, sallahu alejhi ve sellem.
Šerijatski propis rada po mevd'u hadisu:
Idžma'om (konsenzusom) učenjaka ovog ummeta nije dozvoljeno prenošenje ovog hadisa.
Kaže Poslanik, sallahu alejhi ve sellem:
“Ko prenese od mene hadis znajući da je lažan, pa i on je jedan od onih koji lažu na mene.”1
Iz knjige: Odabrani hadisi Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem (10.str.)
Izvor: IslamHouse
Bilješka:
1. Predgovor Sahihu Muslim, poglavlje: Obaveza prenošenja hadisa od pouzdanih ravija i ostavljanje od lažljivaca.