Opšta definicija tevhida bi glasila da je to izražavanje Allahove Jednoće u stvaranju i upravljanju, iskrenom činjenju ibadeta samo Njemu mimo drugih i potvrda Njegovih lijepih imena i savršenih svojstava, a može se podijeliti na tri dijela i to:
– tevhid rububijje,
– tevhid uluhijje i
– tevhid esmai ves-sifat.
Svaka od ovih vrsta ima svoje značenje tako da se može uvidjeti razlika između njih.
Tevhid rububijje
– To je izražavanje Allahove Jednoće u Njegovim djelima tako što ćeš vjerovati da je On jedini Stvoritelj svih stvorenja. Otuda On kaže:
اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ
«Allah je stvoritelj svega i On upravlja svim.» (Zumer, 62)
I On opskrbljuje sve životinje i ljude. U tom kontekstu kaže:
وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا
«Na Zemlji nema nijednog živog bića, a da ga Allah ne hrani.» (Hud, 6)
On je jedini vladar svega i On svime upravlja na ovom svijetu. On daje vlast kome hoće a oduzima kome hoće, ponižava i čini ponosnim koga hoće, On je nad svim moćan, obrće dan i noć, daje život i smrt. U tom kontekstu Uzvišeni kaže:
قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ ۖ بِيَدِكَ الْخَيْرُ ۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرتُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ ۖ وَتُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ ۖ وَتَرْزُقُ مَنْ تَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ ٌ
«Reci: “O Allahu, koji svu vlast imaš, Ti vlast onome kome hoćeš daješ, a oduzimaš je od onoga od koga hoćeš.; Ti onoga koga hoćeš uzvisuješ, a onoga koga hoćeš unizuješ; u Tvojoj ruci je svako dobro, Ti, uistinu, sve možeš! Ti uvodiš noć u dan, i uvodiš dan u noć; Ti od neživog stvaraš živo, i od živog neživo; Ti opskrbljuješ koga hoćeš, bez računa.” » (Ali Imran, 26-27)
Allah negira da ima saučesnika ili partnera u Svojoj vladavini niti pomagača. Isto tako Uzvišeni negira da ima saučesnika u stvaranju i opskrbljivanju pa kaže:
هَٰذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ ۚ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ
«To je Allahovo djelo; a pokažite Mi šta su drugi, mimo Njega stvorili? Ništa! Mnogobošci su u pravoj zabludi.» (Lukman, 11)
-I kaže:
أَمَّنْ هَٰذَا الَّذِي يَرْزُقُكُمْ إِنْ أَمْسَكَ رِزْقَهُ
«Ili, ko je taj koji će vas nahraniti, ako On hranu Svoju uskrati?» (Mulk, 21)
Isto tako obavjestio je da je On jedini stvorio sva stvorenja pa kaže:
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
«Hvala Allahu Gospodaru svijetova.» (Fatiha, 1)
I kaže:
إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ ۗ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ ۗ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ
«Gospodar vaš je Allah, koji je nebesa i Zemlju u šest vremenskih razdoblja stvorio, a onda se uzvisio iznad Arša; On tamom noći prekriva dan, koji ga u stopu prati, a Sunce i Mjesec i zvijezde se pokoravaju Njegovoj volji. Samo On stvara i upravlja! Uzvišen neka je Allah, Gospodar svjetova!» (Earaf, 54)
Zatim, Allah, Azze ve Dželle, je u prirodi svih stvorenja stvorio sklonost ka potvrdi Njegova rububijjeta-gospodarstva. Tako su čak i mušrici izražavali jednoću u rububijjetu iako su mu pridruživali sudruga kroz ibadet. O tome On, Azze ve Dželle, kaže:
قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ سَيَقُولُونَ لِلَّهِ ۚ قُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ قُلْ مَنْ بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيْهِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ سَيَقُولُونَ لِلَّهِ ۚ قُلْ فَأَنَّىٰ تُسْحَرُونَ
«Upitaj: “Ko je Gospodar sedam nebesa i ko je Gospodar Arša veličanstvenog?” -“Allah!” – odgovoriće, a ti reci: “”Pa zašto se onda ne bojite?” -Upitaj: “U čijoj je ruci vlast nad svim, i ko uzima u zaštitu, i od koga niko ne može zaštićen biti, znate li?” – “Od Allaha!” – odgovoriće, a ti reci: “Pa zašto onda dopuštate da budete zavedeni?”» (Mu'minun, 86-89)
Nije poznato da je iko od Ademovih potomaka nijekao ovaj tevhid jer su ljudska priroda i srca stvorena na njemu. Zato su poslanici postavljali pitanje svojim narodima:
قَالَتْ رُسُلُهُمْ أَفِي اللَّهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِيَدْعُوكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرَكُمْ إِلَىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى
«Poslanici njihovi su govorili: “Zar se može sumnjati u Allaha, Stvoritelja nebesa i Zemlje. On vas poziva da bi vam neke grijehe vaše oprostio i da bi vas do roka određenog ostavio”.» (Ibrahim, 10)
Najpoznatiji koji se pretvarao da ne poznaje svog Gospodara je faraon iako je u sebi čvrsto bio ubjeđen u Njegovo postojanje. Musa, alejhis-selam, mu je govorio:
لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنْزَلَ هَٰؤُلَاءِ إِلَّا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ بَصَائِرَ
«Ti znaš da ovo nije dao niko drugi nego Gospodar nebesa i Zemlje, kao očigledna znamenja.» (Isra, 102)
Zatim o njemu i njegovom narodu kaže:
وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا ۚ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ
«I oni ih, nepravedni i oholi, porekoše, ali su u sebi vjerovali da su istinita, pa pogledaj kako su skončali smutljivci.» (Neml, 14)
Isti je slučaj sa današnjim komunistima i ateistima koji niječu postojanje Gospodara. Oni to niječu samo vanjštinom i iz oholosti a u svojoj unutrini znaju da nema ničeg što postoji a da ga nije neko stvorio, da nema stvorenja bez stvoritelja i da nema nijednog traga a da ne postoji onaj ko je ostavio taj trag. Uzvišeni kaže:
أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَأَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ ۚ بَلْ لَا يُوقِنُونَ
«Zar su oni bez Stvoritelja stvoreni ili su oni sami sebe stvorili?! -Zar su oni nebesa i Zemlju stvorili?!Ne, nego oni neće da vjeruju.» (Tur, 35-36)
A što se tiče ostalog dijela svijeta, višeg i nižeg, i svih njegovih dijelova vidjet ćeš da svi svjedoče postojanje svog Stvoritelja i Vladara. Nijekanje Stvoritelja u ljudskoj prirodi i pameti je na stepenu nijekanja znanja jer ispravno znanje potvrđuje postojanje Stvoritelja. To što ateisti danas niječu postojanje Gospodara je zbog oholosti.
Pjesnik kaže:
Kako može biti nepokoran Allahu i kako ga može nijekati onaj što ga niječe. U svakoj stvari su Njegovi dokazi koji ukazuju da je On jedan.
Izvor: Tewhid blogspot
